Trung Quốc lấy cớ gì tấn công ngư dân Việt Nam ở Hoàng Sa?

Theo hãng thông tấn AP, Trung Quốc đã đơn phương áp đặt phi lý cái gọi là “lệnh cấm tàu thuyền nước ngoài đánh bắt cá hay khảo sát” ở 2/3 khu vực Biển Đông từ ngày 1/1/2014. Lấy cớ thực thi lệnh vô lý và vô căn cứ này, một tàu kiểm ngư Trung Quốc đã tấn công tàu cá của ngư dân Việt Nam ở quần đảo Hoàng Sa, thuộc lãnh thổ Việt Nam hôm 3/1.

Đảo Phú Lâm 

Bất chấp yêu sách “đường 9 đoạn” (đường lưỡi bò) về chủ quyền mà Trung Quốc áp đặt trên Biển Đông luôn bị quốc tế cho là mù mờ và vô căn cứ, không được công nhận, Bắc Kinh vẫn tự cho mình có cái quyền “quản lý” một khu vực bao phủ trên 1,5 triệu dặm vuông (gần 4 triệu km2), chiếm 2/3 diện tích Biển Đông, lấn sang cả các vùng biển thuộc chủ quyền lãnh thổ của nhiều nước láng giềng. Không những vậy, Trung Quốc còn ngang nhiên thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa”, trực thuộc tỉnh Hải Nam, vào năm 2012 để quản lý phi pháp hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam.

Vin vào cái cớ tự tạo này, chính quyền tỉnh Hải Nam đã lộng hành áp đặt cái gọi là “lệnh cấm tàu thuyền nước ngoài đánh bắt cá hay khảo sát” vào cuối tháng 11/2013, công bố trên phương tiện thông tin đại chúng vào ngày 3/12 và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/1/2014.

Ngư dân Mai Khắc Vũ (ngụ xã An Hải, Lý Sơn) bàng hoàng kể lại sự việc bị phía Trung Quốc khống chế, đập phá thiết bị trên tàu hôm 3/1/2014

Theo đó, tất cả các tàu cá nước ngoài đi vào “khu hành chính Hải Nam mới trên biển” phải được chấp thuận của chính quyền Trung Quốc. Các tàu bị cho là “vi phạm” quy định vô lý trên sẽ bị buộc phải ra khỏi khu vực, tịch thu tài sản và có thể bị phạt tiền lên tới 82.600USD. Trong một số trường hợp, ngư dân “vi phạm” có thể bị truy tố theo luật pháp Trung Quốc.

Đây là lần đầu tiên Trung Quốc áp đặt lệnh cấm đoán kiểu này trên vùng biển có nhiều tuyên bố chủ quyền chồng lấn với các nước láng giềng Đông Nam Á. Tuy nhiên, theo AP, quy định này lại chưa được tiết lộ công khai bên ngoài Trung Quốc.

Vụ tấn công phi pháp tàu cá Việt Nam hôm 3/1 trên vùng biển thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam của tàu Kiểm ngư Trung Quốc chính là vụ việc đầu tiên xảy ra trong thời gian Trung Quốc áp đặt lệnh cấm vô lý này.

Theo lời kể của các ngư dân Việt Nam, phía tàu Kiểm ngư Trung Quốc không những khống chế, chặt cột cờ, đập phá, dùng dùi cui đánh đập họ, mà còn cướp đi hơn 5 tấn cá cùng các thiết bị đánh cá trên tàu.

AP cũng dẫn nhận định của một số nhà phân tích quốc tế cho rằng, lệnh cấm (vô lý) trên của Trung Quốc có khả năng kích hoạt các tranh chấp lớn giữa Trung Quốc và một số quốc gia Đông Nam Á có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông.

“Đây thực sự là một quyết định quan trọng (của phía Bắc Kinh – PV) nhưng không gây bất ngờ”, cựu quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ và chuyên gia về quan hệ với Trung Quốc John Tkacik nói.

Cũng theo chuyên gia này, việc thiết lập “khu hành chính Hải Nam mới trên biển” cho thấy Trung Quốc đang dần dần thắt chặt kiểm soát trong khu vực “đường 9 đoạn” vốn bị coi là mơ hồ. Qua việc này, Bắc Kinh cũng muốn đẩy mạnh quá trình “hợp lý hóa” sự xâm lấn biển của mình.

Minh Châu